Rritje e kërkesës për rafineritë e naftës në Europë – E ardhme fitimprurese për shkak të zhvillimeve gjeopolitike

Pushtimi i Ukrainës dhe kriza e Detit të Kuq kanë intensifikuar konkurencën në tregun e rafinimit, siç shihet në ofertën e fundit të Vitol për të blerë një aksion në Sara, një nga rafineritë më të mëdha të naftës në Europë. Rafineritë e Kontinentit të Vjetër deri vonë kanë qenë në rënie pasi kompanitë e mëdha të naftës mbyllën fabrikat në një përpjekje për të përmbushur objektivat me emetim zero dhe për t’u marrë me kërcënimin e automjeteve elektrike, sipas Financial Times. Megjithatë, në sfondin e zhvillimeve gjeostrategjike, analistët e energjisë shohin tani një të ardhme fitimprurëse për rafinerët falë rritjes së marzheve për produktet e rafinuara si nafta dhe benzina.

Këto marzhe mund të zgjerohen më tej nëse Europa përjeton goditje të mëtejshme të ofertës. Rreziku për furnizimet nga paqëndrueshmëria e papritur gjeopolitike u ndje në mes të javës, pasi sulmet me dronë ukrainas ndaj rafinerive ruse rritën çmimet e Brent-it me 2.7%. Për rafinerët e rrjedhës së poshtme dhe kompanitë që janë të gatshme të marrin përsipër më shumë rrezik në blerjen e këtyre njësive të vjetra, tregu pa dyshim po paguan më shumë se kurrë për të siguruar naftën e papërpunuar të rafinuar në Europë.

Europa do të ketë reduktuar kapacitetin e përpunimit të naftës së papërpunuar me rreth 7% deri në vitin 2026 krahasuar me nivelet e vitit 2020. Kështu, Shell do të ketë ulur kapacitetin e saj prodhues me 33% gjatë periudhës, ndërsa BP me 10%. Kapaciteti i kufizuar i prodhimit tashmë ka ndihmuar në shtytjen e premiumit, ose shumës shtesë që rafineritë mund të ngarkojnë për naftën mbi naftën standarde, në një mesatare globale prej 29.77 dollarë për fuçi këtë vit. Kjo krahasohet me 15.69 dollarë për fuçi për periudhën midis 2010 dhe 2019.

Ndërsa është nën nivelet maksimale prej 38.82 dollarë për naftë dhe 24.21 dollarë për benzinën që nga pushtimi i Ukrainës në 2022, është shumë mbi mesataret afatgjatë, pavarësisht rritjes së ngadaltë në disa ekonomi të përparuara. Rritja e shtesave të produkteve të rafinuara ishte shumë më e madhe se lëvizja në çmimet standarde të naftës: kontratat e së ardhmes së naftës, të cilat ndjekin tregtinë e distilimeve në Evropë, u rritën 13.2% këtë vit, ndërsa kontratat e së ardhmes për Brent u rritën me 10.7%.

Evropa tani është më e varur nga importet e produkteve të rafinuara, por është e ndjeshme ndaj goditjeve të tilla si sulmet në Detin e Kuq që detyrojnë shumë furnizues të marrin një rrugë më të gjatë. Ajo mbështetej te Rusia për rreth 30% të produkteve të saj të rafinuara përpara se të ndalonte importet pas pushtimit të Ukrainës. Kompania e konsulencës “Wood Mackenzie” vlerëson se sanksionet nuk do të lehtësohen deri në vitin 2030, ndërsa problemet e Detit të Kuq ka të ngjarë të vazhdojnë gjatë gjithë vitit.

Dorina Kurtaj / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.