BE vendos rregulloren e parë në botë për inteligjencën artificiale pas 35 orë bisedimesh!

Marrëveshja u arrit në nivelin politik të premten mbrëma pas bisedimeve që pushtuan gjithë ditën dhe pasuan një maratonë të pasuksesshme mes të mërkurës dhe të enjtes pasdite. Në total, e gjithë shtytja zgjati më shumë se 35 orë. Përparimi erdhi mes lobimit agresiv nga kompanitë e teknologjisë të të gjitha madhësive, paralajmërimeve të rrepta nga shoqëria civile dhe shqyrtimit intensiv të medias pasi legjislacioni nga Brukseli mund të ndikojë shumë mirë në përpjekjet e ngjashme rregullatore në të gjithë botën.

Negociatat ishin një përplasje e vështirë mes qeverive dhe ligjvënësve për një varg çështjesh shumë komplekse dhe teknike. Pasi vulosën të enjten një kompromis paraprak për të frenuar modelet e themelimit që fuqizojnë chatbot-et si ChatGPT i OpenAI, bisedimet e së premtes kishin një fokus të fortë në përdorimin e biometrisë në kohë reale, duke përfshirë njohjen e fytyrës, në hapësirat publike. Në thelb të debatit ishte çështja nëse autoritetet shtetërore duhet të lejohen të vendosin sisteme biometrike të fuqizuara nga AI që mund të identifikojnë dhe kategorizojnë njerëzit bazuar në karakteristika të ndjeshme si gjinia, raca, etnia, feja dhe përkatësia politike, si dhe sistemet e njohjes së emocioneve dhe politikës parashikuese.

Në mandatin e tyre të përbashkët, eurodeputetët thanë se këto praktika ishin “ndërhyrëse dhe diskriminuese” dhe për këtë arsye duhet të ndalohen në të gjithë territorin e BE-së. Shtetet anëtare, megjithatë, kishin një mendim krejt të ndryshëm dhe argumentuan se përjashtimet për zbatimin e ligjit ishin të nevojshme për të gjurmuar kriminelët dhe për të penguar kërcënimet kundër sigurisë kombëtare. Franca miratoi në fillim të këtij viti legjislacionin për të mundësuar përdorimin e mbikëqyrjes biometrike gjatë Lojërave Olimpike dhe Paraolimpike të Parisit 2024, e para për një vend të BE-së.

Përplasja midis sigurisë kombëtare dhe të drejtave themelore thithi pjesën më të madhe të energjisë të premten. Spanja, mbajtësja aktuale e presidencës së rradhës të Këshillit, kishte detyrën e vështirë të përfaqësonte 27 shtetet anëtare dhe të mbante një front të bashkuar. Bisedimet u ndërprenë nga një pushim i stërzgjatur ku ligjvënësit diskutuan mes tyre kërkesat e bëra nga presidenca spanjolle. Ndërkohë, studiues dhe aktivistë dolën në mediat sociale për t’i nxitur eurodeputetët të rezistojnë ndaj përjashtimeve për zbatimin e ligjit.

Në fund, Parlamenti u dorëzua dhe nënshkroi një sërë “kushtesh të rrepta” që do t’i lejojnë autoritetet të përdorin biometrikë në kohë reale për të kërkuar viktimat e rrëmbimit, trafikimit dhe shfrytëzimit seksual; parandalimi i kërcënimeve terroriste; dhe gjetjen e personave të dyshuar për kryerjen e krimeve të rënda, si terrorizëm, vrasje, përdhunim dhe grabitje me armë. Në të kundërt, do të ndalohet kategorizimi biometrik bazuar në karakteristikat e ndjeshme, vlerësimin social, policimin parashikues, shfrytëzimin e dobësive dhe njohjen e emocioneve në vendin e punës dhe në institucionet arsimore.

Duke pasur parasysh kompleksitetin e çështjes në fjalë, kompromisi që doli nga bisedimet e zgjatura ka të ngjarë të kërkojë rregullim të mëtejshëm në ditët në vijim. Carme Artigas, Sekretarja e Shtetit e Spanjës për dixhitalizimin dhe AI, këmbënguli se “çdo artikull” ishte rënë dakord, pa lënë asnjë “zbrazëtirë” për të anashkaluar respektimin e të drejtave të njeriut. Pasi teksti ligjor, i cili përfshin qindra faqe në artikuj dhe anekse, të rishkruhet, ai do t’i dërgohet Parlamentit Europian për një votim të ri në gjysmëciklin, i ndjekur nga drita jeshile nga vendet në Këshill. Votimet përfundimtare pritet të zhvillohen në fillim të vitit 2024. Më pas ligji do të ketë një periudhë graduale përpara se të bëhet plotësisht i zbatueshëm.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.