Kriza e thelluar ekonomike e Turqisë e shtyn Erdogan të shikojë drejt Perëndimit!

Erdogan i habiti aleatët e NATO-s të hënën kur ai hoqi papritur kundërshtimin e tij të gjatë ndaj kërkesës së Suedisë për t’u bashkuar me aleancën ushtarake. Disa orë para se të mbërrinte në Lituani, ai kishte sulmuar Stokholmin për dështimin për të bërë sa duhet për të ndaluar terrorizmin.

Ndryshimi i papritur i qëndrimit të tij nënvizon se sa presidenti i sapozgjedhur po kërkon të përmirësojë marrëdhëniet diplomatike me Perëndimin dhe të sigurojë investitorët e huaj që kanë braktisur Turqinë vitet e fundit për shkak të problemeve të saj ekonomike. Kjo për shkak se ai siguroi angazhime nga Suedia, SHBA, NATO dhe madje edhe Bashkimi Europian në këmbim të fytyrës së tij.

Turqia tani shikon rrugën për të marrë një dërgesë të shumëpritur të avionëve luftarakë F-16 nga Shtetet e Bashkuara dhe Erdogan thotë se Brukseli është “pozitiv” në lidhje me ringjalljen e përpjekjes së ngecur prej kohësh të Ankarasë për t’u bashkuar me BE-në dhe për të ecur përpara në liberalizimin e vizave.

Por shpejtësia e ndryshimit të mendimit të tij po shihet si një shenjë e qartë se ai po merr një qasje më konstruktive me aleatët e SHBA-së dhe europianëve, të cilët, prej vitesh, janë të shqetësuar për kthimin demokratik në Turqi. Pati mundësi të shumta fotografike në samitin e NATO-s me Emmanuel Macron të Francës, Kryeministrin e Mbretërisë së Bashkuar Rishi Sunak dhe kancelarin gjerman Olaf Scholz. Presidenti i SHBA Joe Biden theksoi takimin e tij dypalësh me Erdogan, pas vitesh që e mbajti atë në distancë.

Besim jashtë vendit, por urgjencë në vend për të ringjallur ekonominë e rrënuar të Turqisë, ishte çështja më e madhe në fitoren e tij të vështirë zgjedhore në një votim historik të raundit të dytë në fund të majit. Kjo për shkak se inflacioni po lëviz me kokëfortësi në pak më pak se 40%, nga kulmi i tij prej 85.5% në tetor 2022. Monedha e lirës së vendit ka shënuar rënie rekord ndaj dollarit amerikan këtë verë.

Ndërsa bankat qendrore në mbarë botën kanë rritur normat e interesit për të ulur çmimet në rritje, Presidenti Erdogan i ka rezistuar ortodoksisë ekonomike, duke argumentuar se normat më të larta do të shkaktonin rritje të çmimeve. Në vend të kësaj, ai ka mbajtur presion mbi bankën qendrore turke për të mbajtur kostot e huamarrjes të ulëta.

Gjatë së njëjtës periudhë, lëndët e tjera thelbësore për furrën e bukës janë rritur gjithashtu në qiell druri për furrë është rritur me 900%, mielli është rritur gati 500%, majaja 255% dhe farat e susamit janë 150% më të shtrenjta. Për të ndihmuar në lehtësimin e ngarkesave të tilla, ministri turk i financave Mehmet Simsek, një veteran i Wall Street të cilin Presidenti Erdogan e emëroi në detyrë muajin e kaluar, është zotuar të rivendosë “politikën racionale ekonomike”.

Së bashku me guvernatoren e sapoemëruar të bankës qendrore Hafize Gaye Erkan – e cila gjithashtu ka përvojë në Wall Street – ai mbikëqyri rritjen e parë të normave të interesit që vendi ka parë në 27 muaj, nga 8.5% në 15%. Riparimi i ekonomisë së vështirë të Turqisë prej 900 miliardë dollarësh (685 miliardë £) do të marrë kohë dhe durim, thonë ekonomistët. Turqia gjithashtu duhet të rifitojë besimin e investitorëve të huaj.

Deficiti i llogarisë korente arriti në 37.7 miliardë dollarë në pesë muajt e parë të këtij viti, një nivel rekord që do të thotë se Turqia shpenzoi shumë më tepër për importe sesa bëri duke shitur eksporte.

Nuk është vetëm Perëndimi ku Presidenti Erdogan shpreson të kapërcejë një pjesë të këtij hendeku. Javën e ardhshme, ai do të vizitojë Arabinë Saudite, Katarin dhe Emiratet e Bashkuara Arabe. Presidenti Erdogan zemëroi Rusinë fundjavën e kaluar kur lejoi Presidentin e Ukrainës Volodymyr Zelensky të kthehej në shtëpi me pesë komandantë ushtarakë që supozohej të qëndronin në Turqi për pjesën tjetër të luftës. Kremlini madje e ka paralajmëruar Turqinë që të mos i shikojë europianët me lente rozë.

Por presidenti Erdogan gjithashtu planifikon të presë Vladimir Putin në gusht dhe ai shpreson të bindë Rusinë të shpëtojë një marrëveshje të Detit të Zi që përfundon javën e ardhshme dhe që i lejon Ukrainës të eksportojë grurë.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.