Kryeqyteti europian me transport falas dhe ambicie për një ‘qytet 15-minutësh’!

Transporti publik nuk vjen nga hiçi. Në kryeqytetin e Estonisë, Talin, origjina historike është veçanërisht e qartë për t’u parë pasi autobusët ende udhëtojnë në rrugë të gjata dhe të drejta të hartuara në kohët sovjetike kur qyteti ishte i ndarë në rrethe/lagje/zona të caktuara.

Rrugët e krijuara fillimisht për t’i çuar punëtorët në shtëpi nga fabrikat duhet qartësisht të rimendohen dhe politikanët e qytetit kanë disa ide të shkëlqyera se si t’u shërbejnë më mirë banorëve.

“Ajo që qyteti po përpiqet të bëjë tani, me besimin në konceptin e qytetit 15-minutësh, është të diversifikojë qëllimin e lagjeve/zonave,” thotë nënkryetari i bashkisë së qytetit të Talinit Vladimir Svet. Krijimi i një sistemi ku punët, strehimi, shërbimet dhe argëtimi janë të përziera dhe afër njëra tjetrës, “do të thotë gjithashtu se ne duhet të rimendojmë të gjithë rrjetin e transportit publik,” thotë ai.

Transporti publik në Talin është falas që nga viti 2013; një vendim politik i marrë për të ndihmuar në lehtësimin e kostos së jetesës për qytetarët. Motivimet mjedisore ishin dytësore, por ndërsa gjithnjë e më shumë vende kërkojnë të dekarbonizohen në këtë mënyrë, pionieri europian është bërë një pionier i papritur.

Talin u kurorëzua Kryeqyteti i Gjelbër Europian për vitin 2023. Një dekadë më vonë, banorët e Talinit janë mësuar me idenë se ata po paguajnë për autobusët, tramvajet, trolejbusët dhe trenat e qytetit me taksat e tyre. Një leje transporti e vetme me ‘karton jeshil’ i bën gjërat të thjeshta, por nuk është një sukses i plotë.

Shifrat zyrtare tregojnë një rritje prej 6.5 për qind të udhëtimeve në vitin 2013, me vetëm luhatje të vogla në vitet deri në vitin 2019.

“Transporti publik falas nuk është një çelës i artë dhe një zgjidhje për të gjitha problemet,” thotë Svet. Megjithëse ishte një “hap radikal” për të ulur pragun për njerëzit, krijimi i një alternative vërtet tërheqëse për makinat kërkon më shumë punë.

“Nuk është një ilaç. Kështu që duhet të mendoni edhe për zhvillimin e rrjetit. Duhet të mendoni për infrastrukturën e këmbësorëve të lidhur me infrastrukturën e transportit publik.”

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.