Rinisin makthet fiskale në Europë: Italia dhe Franca nën vëzhgim për deficite të larta!

Makthet fiskale që rrënuan Europën në të kaluarën po kthehen, duke prekur Italinë, Francën dhe vende të tjera europiane. Javën e kaluar, gjatë një seance dëgjimore parlamentare, Ministri i Financave i Italisë, Giancarlo Giorgetti, tregoi se Komisioni Europian ka të ngjarë të rekomandojë që Këshilli të nisë një procedurë të deficitit të tepruar kundër Italisë dhe disa vendeve të tjera.

Në fillim të marsit, zyra kombëtare e statistikave të Italisë, Istat, rishikoi deficitin e një viti më parë në 7.2% të PBB-së nga 5.3%. Italia do të zbulojë Dokumentin e saj Ekonomik dhe Financiar (DEF) këtë javë, i cili do të japë një pasqyrë të mëtejshme mbi pasojat e pritshme të deficitit të qeverisë duke ecur përpara. Objektivat për deficitet 2024 dhe 2025 janë parashikuar respektivisht në 4.3% dhe nën 4%. Giorgetti vuri në dukje se plani aktual buxhetor i Romës, i shpallur shtatorin e kaluar dhe që pritet të shqyrtohet më 9 prill, përputhet me kërkesat e BE-së për të reduktuar hendekun fiskal me kalimin e kohës.

Procedura e deficitit të tepruar i detyron shtetet anëtare të ndryshojnë nivelet e konsiderueshme të deficitit dhe/ose borxhit siç kërkohet nga neni 126 i Traktatit për Funksionimin e Bashkimit Europian. Procedura mund të inicohet nga Komisioni Europian nëse një vend ka shkelur ose është në rrezik të kapërcejë pragun e deficitit prej 3% të PBB-së, ose nëse ai shkel rregullin e borxhit duke mbajtur një nivel të borxhit të qeverisë mbi 60% të PBB-së që nuk është duke u ulur me ritme të kënaqshme.

Pas vitesh pezullimi për shkak të pandemisë dhe krizës energjetike nga lufta në Ukrainë, Komisioni Europian ka shtyrë sanksionet ndaj shteteve anëtare me deficite ose borxhe të tepërta deri në vitin 2024. “Shumë gjëra fiskale po kthehen në Europë për momentin, me Francën dhe Italinë në veçanti në radarin e tregut,” vuri në dukje Banka e Amerikës në një raport të fundit.

Pak para Pashkëve, Franca zbuloi një deficit buxhetor prej 5.6% për vitin 2023, kryesisht për shkak të të ardhurave më të dobëta se sa pritej, gjë që pritet të shtyjë trajektoren e borxhit të vendit ndaj PBB-së më të lartë. Ekonomistja e Bankës së Amerikës, Chiara Angeloni, theksoi se rrëshqitja fiskale italiane e vitit 2023 ishte më e theksuar, e nxitur nga rritja e shpenzimeve, veçanërisht nga Superbonus, një skemë e kreditimit të taksave të ndërtimit, e krijuar për të stimuluar ekonominë gjatë pandemisë.

Ky përkeqësim i deficitit, i përkeqësuar nga Superbonus, ishte dukshëm më i madh se sa pritej, duke arritur në 39 miliardë euro shtesë sipas shifrave përfundimtare nga Istat dhe përfaqëson “një arsye për të qenë të kujdesshëm”. Edhe Gjermania përballet me sfida. Nevoja për të investuar në infrastrukturën publike, duke përfshirë një zhvendosje të konsiderueshme në përzierjen e energjisë larg gazit rus dhe rritja e shpenzimeve të mbrojtjes mund të shtyjë raportin e borxhit të Gjermanisë mbi 65% të PBB-së deri në vitin 2027, nëse shpenzimet e mbrojtjes të financuara nga deficiti rriten me 0.8-0.9% të GDP, tha Banka e Amerikës.

Një procedurë e deficitit të tepruar për Italinë, Francën dhe dhjetë shtete të tjera anëtare “është pothuajse e pashmangshme tani”, sipas Bank of America. Kjo do të kërkonte monitorim dhe zbatim më të rreptë të përpjekjeve për konsolidim nga viti 2025 e në vazhdim. Pas fillimit të procedurës, Francës do t’i duhet të ndërmarrë një korrigjim të qëndrueshëm buxhetor prej të paktën 0.5 pikë përqindjeje në vit në terma strukturorë nga viti 2025, siç llogaritet nga ekonomisti i Bankës së Amerikës, Ruben Segura-Cayuela. Rreziku mbetet se vendet mund të detyrohen në korrigjime të mprehta fiskale dhe politika fiskale strukturore të shtrënguara, duke penguar potencialisht rritjen ekonomike në të ardhmen.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.