Si zëvendësuesit e mishit me bazë bimore mund të dëmtojnë shëndetin tonë?!

Veganizmi ka potencialin të promovojë ushqimin e shëndetshëm pasi njerëzit heqin dorë nga mishi – por rritja e ushqimeve ultra të përpunuara (UPF) mund të pengojë efektet e tij pozitive. Lançimet e produkteve për ushqime komode me bazë bimore u trefishuan midis 2013 dhe 2018. Në Mbretërinë e Bashkuar, gjysma e popullsisë ka shtuar zëvendësues të mishit në dietat e tyre, ndërsa pothuajse një e treta ka zgjedhur qumështin alternativ.

Shumë prej këtyre zëvendësuesve me bazë bimore klasifikohen si UPF: ushqime që i janë nënshtruar përpunimit të rëndë për të përmirësuar prishshmërinë dhe shijen e tyre. UPF-të shpesh janë të pasura me kripë, sheqer dhe yndyra të ngopura, me ngjyra shtesë, konservues dhe aditivë.

Në Francë, UPF-të përbëjnë 39.5% të marrjes totale të kalorive në një dietë tipike vegane më shumë sesa për vegjetarianët dhe mishngrënësit. Një studim në Gjermani zbuloi se megjithëse konsumi i përgjithshëm i ushqimeve alternative me bazë bimore ultra të përpunuara (PBAF) është i ulët, 39.1 % e veganëve dhe vegjetarianëve i hanë ato të paktën një herë në muaj.

Pamja për zëvendësuesit e mishit me bazë bimore është më e ndërlikuar. Disa studiues theksojnë se këto produkte kanë më pak yndyrë të ngopur dhe më shumë fibra sesa ekuivalentët e mishit. Ato ndihmojnë gjithashtu konsumatorët të shmangin mishin e kuq, të cilin OBSH e ka cilësuar si kancerogjen.

Megjithatë jo të gjitha alternativat e mishit krijohen në mënyrë të barabartë. Në vitin 2018, Action on Salt gjeti nivele të larta të natriumit në shumë zëvendësues me bazë bimore. Burgeri i veçantë tradicional i skuqur (shitet në Britani), për shembull, përmbante tre herë më shumë kripë se një pako patatina.

Sipas Shoqatës së Tokës, pjesë e problemit është edhe vetë prodhimi, i cili ndryshon strukturën e ushqimeve. Disa aditivë mund të njollosin UPF-të me rreziqet e tyre. Vitin e kaluar, carrageenan – një emulsifikues që rrjedh nga algat e kuqe të detit, i cili i jep çokollatës jetëgjatë të Alpro-së, kremin e tyre u lidh me kancerin e gjirit pas menopauzës.

Por edhe aty ku produktet janë beninje, ato ulin cilësinë e përgjithshme të dietave tona duke lënë më pak hapësirë për ushqimet e plota. Ndikimi shkatërrues i prodhimit të mishit në mjedis është vërtetuar mirë, por UPF-të sjellin kostot e tyre. Sipas një studimi të kohëve të fundit, industria UPF mund të përbëjë deri në 39 % të përdorimit të energjisë, 45 % të humbjes së biodiversitetit dhe një të tretën e emetimeve të serrave që lidhen me dietën.

Ndikimi nga UPF me bazë bimore është më i ulët se mishi – vetëm një e katërta e prodhimit të sojës në botë rritet për ushqim, sipas WWF, ndërsa pjesa tjetër kthehet në ushqim për kafshët – por prodhimi i tyre mbetet energji intensive.

Sa duhet të inkorporojmë UPF varet gjithashtu nga zakonet tona ekzistuese dietike. Ndërsa veganët do të bënin mirë të ndiqnin një dietë tradicionale me ushqime të plota, ata që hanë mish mund të përfitojnë ende nga kalimi në zëvendësues me bazë bimore.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.