Pse klonet e reja ChatGPT nga Google dhe Microsoft do të shkatërrojnë kërkimin në internet?!

Këtë javë Sundar Pichai, CEO i Google, njoftoi se motori i kërkimit në internet i kompanisë së tij, mënyra se si shumica dërrmuese e njerëzve ndërveprojnë me një korpus thuajse total të njohurive njerëzore, është gati të ndryshojë. Nëse më parë fusnit një pyetje dhe merrnit shumë faqe dhe linqe, së bashku me disa përgjigje të sugjeruara tani do të merrni një ndihmë nga inteligjenca artificiale.

Një ditë më vonë, Satya Nadella, CEO i Microsoft, njoftoi se motori i kërkimit konkurrues i kompanisë së tij, Bing, do të bëjë të njëjtën gjë, duke përdorur teknologjinë që qëndron pas chatbotit të njohur të AI ChatGPT. Asnjë motor kërkimi nuk e ka sfiduar kurrë kryesimin e Google në pyetjet e botës; Microsoft e sheh AI si shansin e tij për të ardhur më afër fronit.

Këta chatbot të rinj në fakt nuk janë inteligjentë. Teknologjia prapa skenave quhet një model i madh gjuhësor, një grup softuerësh që mund të nxjerrin fjalë të lidhura me njëra-tjetrën nga një bazë e madhe të dhënash dhe të prodhojnë shkrime të sofistikuara dhe art vizual bazuar në nxitje minimale. Por kur bëhet fjalë për përvetësimin, klasifikimin dhe rimarrjen e njohurive, kjo qasje është objekt i një lufte të vjetër. Ka filluar të prodhohet që të paktën nga fillimi i viteve 2000 dhe ndoshta që nga vitet 0, në Bibliotekën e Aleksandrisë. Në thelb, është një debat rreth mënyrës më të mirë për të ditur gjëra. A përfshihemi me kompleksitetin e informacionit konkurrues? Apo lejojmë një autoritet të reduktojë gjithçka në një përgjigje të thjeshtë?

Bard ka një përgjigje të thjeshtë për këtë pyetje të vjetër. Që tani e tutje, në vend që t’ju tregojnë një duzinë faqesh interneti me udhëzime për hapjen e një kanaçe me fasule për shembull, ato do t’ju tregojnë ju thjesht se si ta hapni një. Dhe nëse besoni se kërkimi efektiv është ajo që e bëri internetin teknologjinë më të rëndësishme të shekujve 20 dhe 21, atëherë ky ndryshim në dukje i thjeshtë duhet t’ju japë tronditje. Dëmi kolateral në këtë luftë të makinave nuk mund të jetë asgjë më pak se zhdukja e informacionit të dobishëm online përgjithmonë.

• Ndonjëherë një përgjigje e thjeshtë është e mirë. Në atë që tregtia e quan “kërkim i artikujve të njohur”, ne duam vetëm një përgjigje faktike për një pyetje specifike. Cila është raca më e njohur e qenve? Sa vjeç është Madonna? Google është i shkëlqyeshëm në këto gjëra.
• Lloji tjetër i kërkimit – “kërkimi eksplorues” – është i vështirë. Cili është telefoni i duhur për mua? Cila është puna me Luftën Tridhjetëvjeçare? Marrja e një përgjigje të kënaqshme është më përsëritëse. Ju hidhni një sërë fjalë kyçe në kutinë e kërkimit, lëvizni nëpër linqe, provoni terma të rinj. Nuk është e përsosur dhe është e anuar nga motivet e fitimit të reklamuesve dhe gjykimet e nënkuptuara që Google bën prapa skenave se cilat faqe konsiderohen si autoritative. Por është ajo që na bëri të mundur gjetjen e një gjilpëre në një kashtë në internet.
• Pastaj erdhi ChatGPT, suksesi në dukje brenda natës i ChatGPT e la Google në përpjekje për të sjellë në internet një bot të tijin që mund të përgjigjet.

Sistemet e përgjigjes së pyetjeve kanë dhënë vetëm pjesën e pyetjes. Chatbot-et e modelit gjuhësor mund të jenë në gjendje të japin përgjigje më njerëzore sesa kërkimi i zakonshëm i vjetër, por kishte një problem: “Modele të tilla janë diletantë”. Do të thotë se ata nuk kanë “një kuptim të vërtetë të botës” dhe “janë të paaftë për të justifikuar thëniet e tyre duke iu referuar dokumenteve mbështetëse në korpusin për të cilin janë trajnuar”.

Për ta bërë një chatbot të AI-së efektive në kërkim, do t’ju duhet të krijoni më shumë autoritet dhe transparencë. Ju do të duhet të hiqni disi paragjykimet nga baza e të dhënave të trajnimit dhe do t’ju duhet ta mësoni atë të përfshijë këndvështrime të ndryshme.

Për një gjë, chatbots gënjejnë. Jo me qëllim! Thjesht nuk kuptojnë se çfarë thonë. Ata thjesht po përmbledhin gjërat që i kanë zhytur diku tjetër. Dhe ndonjëherë këto gjëra janë të gabuara. Studiuesit e përshkruajnë këtë si një tendencë për të “pasur halucinacione” – “prodhimi i përkthimeve shumë patologjike që janë krejtësisht të palidhura nga materiali burimor”. Chatbot-et, paralajmërojnë ata, që janë jashtëzakonisht të prekshëm ndaj racizmit, mizogjinisë, teorive konspirative dhe gënjeshtrave me po aq besim sa e vërteta.

Kjo është arsyeja pse kërkuesit, janë një komponent thelbësor i procesit të kërkimit. Gjatë viteve të eksplorimit të botës dixhitale, ne të gjithë jemi bërë më të mirë në zbulimin e dezinformatave dhe keqinformatave.

Përgjigjet bisedore të gjeneruara automatikisht nga chatbots do të eliminojnë shumë atë element njerëzor të zbulimit të budallallëkut. Shikojeni këtë në këtë mënyrë: Nëse jeni ai lloj personi që lexoni këtë lloj artikulli, jeni të trajnuar të mendoni se një shkrim gjysmë i mirë nënkupton një sasi të vogël kompetence dhe ekspertize. Lidhjet me burimet ose citimet nga ekspertët tregojnë kërkime të qëndrueshme dhe fakte të konfirmuara. Por chatbot-et e kërkimit mund të falsifikojnë të gjitha këto. Ata do të eliminojnë burimet nga të cilat po bazohen, dhe paragjykimet e ndërtuara në bazat e të dhënave të tyre, pas nguliturave të prozës së pranueshme, pothuajse por jo mjaft njerëzore. Sado të gabuara të jenë, do të duken të drejta. Ne nuk do të jemi në gjendje të kuptojmë nëse ata kanë halucinacione.

Dhe është e mundur që Google dhe Microsoft përfundimisht të kuptojnë se si t’i bëjnë robotët e tyre më të mirë në ndarjen e fakteve nga trillimet, kështu që ju nuk do të ndjeni nevojën për të kontrolluar punën e tyre. Google dhe Bing, në fund të fundit, janë biznese. Chatbot-ët që u përgjigjen termave të kërkimit tonë nuk mund të jenë ndërmjetës të sinqertë informacioni, jo vetëm sepse janë budallenj, por sepse një ndërmjetës i sinqertë informacioni nuk do të shesë aq shumë reklama ose nuk do të rrisë angazhimin. Faqet e kërkimit të Google tashmë nuk janë plotësisht të besueshme – ato mbi’indeksojnë rezultatet e videove në YouTube, për shembull, sepse YouTube është një degë e Google.

Pra, imagjinoni llojin e halucinacioneve që do të ketë një model i madh gjuhësor si Bard nëse, përveç keqleximit të burimeve të tij, është i programuar për të favorizuar angazhimin. Dhe siç kanë treguar vitet e fundit të mediave sociale, kjo rrallë është e vërteta. Nëse një motor kërkimi ofron vetëm përgjigje të lehta, askush nuk do të jetë në gjendje të bëjë pyetje të vështira.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.