Banka Botërore: Tre skenarët e mundshëm dhe çfarë sjellin për tregun e mallrave nëse lufta e Izrael-Hamas intensifikohet!

Çmimet e naftës mund të përballen me një tronditje dhe të rriten deri në 157 dollarë (147 euro) për fuçi nëse kriza e Lindjes së Mesme përshkallëzohet, ka paralajmëruar Banka Botërore në raportin e saj tremujor për tregun e mallrave. Banka paralajmëron gjithashtu se lufta mund të nënkuptojë çmime më të larta të ushqimeve nëse vazhdon. Raporti gjithashtu vuri në dukje se çmimet e naftës janë rritur vetëm rreth 6% që nga fillimi i luftës së Hamasit në Izrael, ndërsa çmimet e mallrave bujqësore, shumicës së metaleve dhe mallrave të tjera “mezi janë ulur”.

Sipas skenarit të saj bazë, Banka Botërore pret që çmimet globale të naftës të jenë mesatarisht 90 dollarë për fuçi në tre muajt e fundit të këtij viti, duke rezultuar në një çmim mesatar prej 81 dollarë në 2023 pasi ngadalësimi i rritjes ekonomike lehtëson kërkesën. Standardi europian i naftës së papërpunuar Brent tregtohej për 88.3 dollarë në orën 11:00 CET në ICE Intercontinental Exchange Europe.

Për pjesën tjetër të tregut të mallrave, raporti parashikon një rënie të çmimeve vitin e ardhshëm, me 4.1% në total përpara se të stabilizohen në vitin 2025. Për shkak të rritjes së furnizimeve, produktet bujqësore pritet të jenë më të lira vitin e ardhshëm. Edhe çmimet e metaleve bazë parashikohen të ulen me 5% në vitin 2024.

Në Perspektivën e saj të Tregjeve të Mallrave, organizata përshkroi tre skenarë rreziku për luftën e Izraelit të Hamasit, bazuar në episodet historike që përfshijnë konfliktet rajonale që nga vitet 1970. Rezultati më pak përçarës do të bënte që furnizimi global i naftës të zvogëlohej me 500,000 deri në 2 milionë fuçi në ditë, duke i shtyrë çmimet midis 3% dhe 13% në një interval prej 93 deri në 102 dollarë për fuçi.

Nëse situata përshkallëzohet më tej, në një skenar të “ndërprerjes së mesme” afërsisht ekuivalente me luftën e Irakut në 2003, furnizimi global i naftës do të kufizohej me 3 milionë deri në 5 milionë fuçi në ditë. Kjo do të rriste çmimet e naftës me 21% në 35% fillimisht në mes 109 dhe 121 dollarë për fuçi.

Në një skenar “ndërprerjeje të madhe” të krahasueshme me embargon arabe të naftës në vitin 1973, furnizimi global i naftës do të tkurej me 6 milionë deri në 8 milionë fuçi në ditë. Kjo do të rriste çmimet me 56% në 75% fillimisht në mes 140 dhe 157 dollarë për fuçi. “Konflikti i fundit në Lindjen e Mesme vjen pas goditjes më të madhe në tregjet e mallrave që nga lufta e Rusisë me Ukrainën e viteve 1970”, tha Indermit Gill, kryeekonomisti i Bankës Botërore dhe nënkryetar i lartë për ekonominë e zhvillimit.

“Kjo pati efekte shkatërruese në ekonominë globale që vazhdojnë edhe sot e kësaj dite. Politikëbërësit duhet të jenë vigjilentë,” tha ai. “Nëse konflikti do të përshkallëzohej, ekonomia globale do të përballej me një goditje të dyfishtë energjetike për herë të parë në dekada jo vetëm nga lufta në Ukrainë, por edhe nga Lindja e Mesme.” “Çmimet e larta të naftës, nëse rezultojnë të qëndrueshme, do të thotë në mënyrë të pashmangshme çmime më të larta të ushqimit”, tha Ayhan Kose, zëvendëskryekonomisti i Bankës Botërore dhe drejtor i Grupit Prospects. “Nëse një goditje e rëndë e çmimit të naftës materializohet, do të nxiste inflacionin e çmimeve të ushqimeve që tashmë është ngritur në shumë vende në zhvillim.”

Nëse konflikti Izrael-Hamas përshkallëzohet, politikëbërësit në vendet në zhvillim do të duhet të ndërmarrin hapa për të menaxhuar një rritje të mundshme të inflacionit total, tha Banka Botërore. Ai shtoi se qeveritë duhet të shmangin kufizimet tregtare, të tilla si ndalimet e eksportit të ushqimit dhe plehrave, sepse ato shpesh mund të intensifikojnë paqëndrueshmërinë e çmimeve dhe të rrisin pasigurinë ushqimore. “Një përshkallëzim i konfliktit të fundit do të intensifikonte pasigurinë ushqimore, jo vetëm brenda rajonit, por edhe në mbarë botën”, tha Kose.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.