Dixhitalizimit të fondeve të BE-së – Audituesit e BE-së: Ende një punë në progres

Rishikimi i Gjykatës Evropiane të Auditorëve (ECA) i dixhitalizimit të fondeve të BE-së, i publikuar të enjten (6 korrik), përshkroi peizazhin aktual të sistemeve të përdorura nga Komisioni Evropian për të menaxhuar fondet dhe zhvillimet e planifikuara.

Vlerësimi fokusohet në sistemet e ndryshme të IT-së të përdorura për menaxhimin e fondeve të BE-së dhe atë që pritet të ndryshojë. Qëllimi është që administratat publike të ofrojnë shërbimet e tyre në mënyrë më efikase me ndihmën e teknologjisë.

Rishikimi bazohet në periudhën kohore midis janarit 2014 dhe dhjetorit 2022.

Në vitin 2018, Komisioni prezantoi Strategjinë e tij Dixhitale, e cila synonte ta bënte Komisionin “vërtet dixhital” deri në vitin 2022. Në vitin 2022, u lançua një Strategji e re Dixhitale, duke theksuar forcimin e sigurisë kibernetike, përdorimin e teknologjive në zhvillim, si inteligjenca artificiale dhe rritjen e ndërveprimit. Këto duhet të arrihen deri në fund të vitit 2024.

Siç thuhet në raport, Komisioni do të donte të reduktonte “numrin e madh të sistemeve lokale që përdor brenda vendit dhe të përmirësonte më tej proceset e tij të biznesit”.

Rishikimi thekson se një “Komision vërtet dixhital” është ende një punë në progres dhe se sfida më e madhe është përmirësimi i ndërveprimit “duke përafruar sisteme dhe baza të të dhënave të ndryshme të TI-së”.

Sistemet e menaxhimit të fondeve të BE-së

Audituesit zbuluan se sistemi më i spikatur i IT-së është ABAC, i cili kryesisht është zhvilluar brenda dhe përdoret për buxhetin qendror. ABAC ndërlidhet dhe shkëmben informacione me rreth 80 sisteme lokale, por po zëvendësohet nga SUMMA, sistemi i menaxhimit financiar “jashtë raftit” të Komisionit.

ABAC është ende në përdorim, por “është bërë jashtëzakonisht kompleks, i kushtueshëm për t’u mirëmbajtur dhe i paaftë për të përmbushur nevojat e ardhshme të Komisionit”, zbulon raporti i auditimit. Megjithatë, zëvendësimi i tij me SUMMA ka gjithashtu sfidat e veta: sistemi i ri ka më pak sisteme të zhvilluara me porosi sesa ABAC, dhe për shkak të grupit të madh të të dhënave, do të jetë e vështirë të migrohen transaksionet nga sistemi i vjetër.

Aktualisht janë në përdorim disa sisteme të tjera të nivelit të BE-së, si Sistemi i Menaxhimit të Parregullsive (IMS), Sistemi i Zbulimit dhe Përjashtimit të Hershëm (EDES) dhe Arachne, një mjet për nxjerrjen e të dhënave dhe për vlerësimin e rrezikut – krahas bazave të të dhënave kombëtare, për shembull, regjistrat e biznesit dhe taksave, regjistrat përfundimtarë të pronarëve përfitues, platformat e prokurimit publik dhe organet përgjegjëse për zbatimin e buxhetit të BE-së.

Shumë sisteme të ndryshme e bëjnë gjithashtu të pamundur kryerjen e testimeve në shkallë të gjerë.

Kërkesat për pagesë

Ekziston një sistem i veçantë i quajtur FENIX, i dedikuar për marrjen e informacionit mbi kërkesat për pagesa nga shtetet anëtare, evidencat themelore mbi përmbushjen e pikave dhe objektivave, dhe dokumente të tjera mbështetëse, për shembull, deklaratat e menaxhimit ose përmbledhjet e auditimeve.

FENIX funksionon në lidhje me sisteme të tjera, si Sistemi i Regjistrimeve të Avancuara (ARES), një mjet i korporatës për menaxhim, ku të gjitha informacionet nga FENIX regjistrohen automatikisht, ose, kur dokumentet nuk ngarkohen në FENIX, ato regjistrohen manualisht në ARES.

Komisioni, megjithatë, bën të gjithë punën që çon në vendimin për pagesat jashtë FENIX.

Grantet dhe sistemet e tjera

Për dhënien e granteve, Komisioni përdor gjithashtu një sistem të automatizuar IT të quajtur eGrants, i përbërë nga mjete të shumta IT. Deri në janar 2022, Komisioni kishte menaxhuar pothuajse 90% të granteve të tij direkte në eGrants dhe pret që sistemi të mbulojë 98% të të gjitha programeve të tij të ardhshme që përdorin grante direkte. Kjo mund të pritet të ndodhë pasi të jenë futur shtatë programet e reja të financimit, të cilat janë aktualisht në shqyrtim.

Ndërsa funksionet e automatizuara të eGrants zvogëlojnë nevojën për ndërhyrje manuale, ka ende disa kontrolle manuale të kryera, të tilla si kriteret e thirrjes ose “baza e një propozimi projekti dhe pranueshmëria”.

Aftësia financiare dhe statusi ligjor i pjesëmarrësve kontrollohet gjithashtu manualisht. Të gjitha këto më pas futen në eGrante. Nëse ka ndonjë reduktim granti, ato gjithashtu duhet të llogariten manualisht dhe më pas të futen në një kalkulator pagese.

Një platformë për publikimin e të gjitha mundësive të financimit dhe tenderëve nga institucionet dhe organet e BE-së, e quajtur “zona e vetme e shkëmbimit të të dhënave elektronike” ose SEDIA, ndërvepron me eGrantet për administrimin e granteve dhe paketën e Prokurimit elektronik.

eGrants është gjithashtu i integruar me AUDEX, një mjet i menaxhimit të auditimit dhe ruajtjes së të dhënave që Komisioni dhe kontraktorët e tij të auditimit përdorin për të menaxhuar auditimet e jashtme.

Të gjitha dokumentet e lidhura me grantet dërgohen nëpërmjet SEDIA-s, të tilla si propozimet dhe raportimet mbi rezultatet dhe momentet historike.

Sisteme të tjera përfshijnë, për shembull, Rrjedhën e Punës së Automatizuar të Vlerësimit të Shtyllave për monitorimin e brendshëm të procesit të vlerësimit të shtyllave, ose Tenders Electronic Daily (TED), përmes të cilit tenderët shpallen automatikisht.

Transparenca

Transparenca e kontraktorëve dhe përfituesve të shpenzimeve të BE-së mbështetet në disa baza të dhënash dhe portale. Mënyra e menaxhimit, politika dhe mënyra se si zbulohet informacioni ndryshon.

Aty ku Komisioni ka menaxhim të drejtpërdrejtë, ai është më i centralizuar dhe më i fragmentuar në rastin e mënyrave të tjera të menaxhimit. Mjetet e IT-së të përdorura për të rritur mbrojtjen e buxhetit të BE-së janë gjithashtu të vendosura në mënyrë të pabarabartë.

Komisioni foli në favor të më shumë harmonizimit edhe në këtë fushë, në propozimin e tij të vitit 2022 për një riformulim të Rregullores Financiare të BE-së. Megjithatë, ajo “nuk shkoi aq larg sa duhet” siç komentoi ECA në opinionin e saj qershorin e kaluar.

SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.