Emetimet globale të karburanteve fosile po arrijnë nivele rekord në vitin 2023!

Na kanë mbetur vetëm shtatë vjet buxhet karboni përpara se bota të kalojë 1.5°C, sipas një raporti të ri madhor. Buxheti vjetor global i karbonit jep një vështrim të mprehtë në atë që njerëzit mund të bëjnë ende me lëndët djegëse fosile dhe të mos shkaktojnë ndryshime klimatike. Emetimet globale të karbonit nga nafta, gazi dhe qymyri janë rritur sërish këtë vit me 1.1 % në krahasim me nivelet e vitit 2022 për të arritur në rreth 36.8 miliardë tonë. Nëse ndotja vazhdon në këtë rrugë, shkencëtarët në ekipin e Projektit Global të Karbonit vlerësojnë një shans 50 % që ngrohja globale të kalojë 1.5°C vazhdimisht në rreth shtatë vjet.

Kur llogaritet ndryshimi i përdorimit të tokës, si dhe përdorimi i karburanteve fosile, emetimet totale globale të CO2 vlerësohen të jenë 40.9 miliardë tonë në vitin 2023. Megjithëse emetimet nga shpyllëzimi, për shembull, janë vendosur të ulen pak, ato janë ende shumë të larta për t’u kompensuar nga shkalla aktuale e rimbjelljes së pyjeve të reja.

Historia e karbonit të vitit 2023 përshtatet në një prirje më të gjerë, shqetësuese: një ‘pllajë’ 10-vjeçare në emetimet, për të cilën shkencëtarët thonë se është larg nga reduktimi i madh që nevojitet urgjentisht për të përmbushur objektivat klimatike. Por për ata që janë në vijën e parë të ndryshimit të klimës, kanë qenë 12 muaj krizash të dallueshme një paralajmërim për atë që do të vijë ndërsa i afrohemi pragut 1.5°C. Emetimet globale të CO2 nga zjarret këtë vit kanë qenë më të mëdha se mesatarja, pjesërisht për shkak të një sezoni ekstrem të zjarreve në Kanada.

Përafërsisht gjysma e të gjithë CO2-it të emetuar vazhdon të absorbohet nga toka dhe “mbytet” oqeanike, ndërsa pjesa tjetër mbetet në atmosferë ku shkakton ndryshimin e klimës. Këto lavamanë natyralë janë deri tani mjeti ynë më efektiv në trajtimin e emetimeve të lëshuara. Heqja e dioksidit të karbonit të bazuar në teknologji si CCS ende arrin vetëm në rreth 0.01 milion ton CO2, vëren raporti. Kjo është më shumë se një milion herë më e vogël se emetimet aktuale të CO2 fosile.

Prodhuar nga një ekip ndërkombëtar prej më shumë se 120 shkencëtarësh, raporti i Buxhetit Global të Karbonit 2023 paraqet një pamje të përzier të ndotjes në mbarë botën. Ai tregon se emetimet e CO2 fosile po bien në disa rajone, përfshirë Evropën, por në përgjithësi po rriten. Këtë vit, emetimet parashikohen të rriten në Indi (8,2 %) dhe Kinë (4 %), dhe rënie në BE (-7,4 %) dhe SHBA (-3 %).

Përparimi i Europës është kryesisht falë rënies së konsumit të qymyrit dhe gazit fosil. Autorët ia atribuojnë këtë rritjes së kapacitetit të burimeve të rinovueshme plus efektet e vazhdueshme të krizës energjetike, me çmime të larta të energjisë dhe faktorë të tjerë inflacioniste që çojnë në kërkesë më të ulët për energji.

Emetimet e CO2 fosile në Indi janë tani mbi ato të BE-së, pasi emetimet e qymyrit, naftës, gazit dhe çimentos në vendin e Azisë Jugore u rritën të gjitha këtë vit. Nga pikëpamja e industrisë, raporti vë në dukje gjithashtu se emetimet nga aviacioni ndërkombëtar dhe transporti detar parashikohen të rriten me 11.9 % në vitin 2023.

Edel Strazimiri / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.