Çfarë janë fibrat optike nënujore? – Bota jonë “wireless” varet nga kabllot në fundin e deteve dhe oqeaneve

Kabllot nënujore aktualisht në pjesën më të madhe të tyre përbëhen nga fibrat optike që mbartin informacionin. Ato më pas mbulohen me xhel silikoni, pastaj mbështillen me shtresa të ndryshme plastike, tela çeliku, bakri dhe najloni në mënyrë që të sigurojnë izolimin e duhur për mbrojtjen e sinjalit.

Kabllot vendosen duke përdorur anije të modifikuara posaçërisht për këtë qëllim, duke transportuar dhe hedhur ngadalë infrastrukturën e ‘fabrikës së lagësht’ në shtratin e detit. Këto anije speciale mund të mbartin mijëra kilometra kabllo optike në det. Një parmendë e posaçme nënujore përdoret gjithashtu për të futur dhe vendosur kabllot nënujore përgjatë shtratit të detit më afër vijave bregdetare, ku aktivitetet detare, të tilla si ankorimi dhe peshkimi, janë më të përhapura dhe mund të dëmtojnë këto kabllo.

Sot ka më shumë se 400 kabllo nënujore në funksionim. Antarktida është i vetmi kontinent që nuk arrihet ende nga një kabllo telekomunikuese nënujore, megjithëse raportohet se një i tillë po konsiderohet të përmirësojë lidhjen për studiuesit në rajon. Pas zgjedhjes së rrugës së dëshiruar, anijet e specializuara fillojnë punën e shtrimit të kabllit, i cili hidhet në fundin e oqeanit. Këto anije mbajnë bobina gjigante kabllosh përpara se t’i shpalosin ngadalë dhe me saktësi dhe t’i vendosin në ‘dyshemenë’ e oqeanit. Ndërsa kabllot fillojnë t’i afrohen tokës, atp shpesh groposen në llogore të krijuara nga parmenda nënujore për t’i mbrojtur ato nga dëmtimi.

Kabllot përmbajnë një numër përsëritësish, të cilët nxisin sinjalin përgjatë gjatësisë së kabllit afërsisht çdo 100 km. Në çdo skaj, kabllot arrijnë në tokë brenda një stacioni kabllor ‘strehimi’, nga ku të dhënat drejtohen në vendndodhjen e tyre përfundimtare. Në çdo skaj të kabllit është një stacion kabllor; më shumë si një qendër normale e të dhënave, ajo strehon pajisje të rëndësishme rrjeti që fuqizojnë kabllon dhe kontrollojnë operacionet e tij.

Sot, kompanitë cloud dhe hiperscale si Facebook, Google, Microsoft dhe Amazon po investojnë gjithnjë e më shumë në kabllot nënujore, si pjesë e konsorciumeve tradicionale dhe si projekte private.

Ndërsa teknologjia kabllore është përmirësuar dhe kostot janë ulur, vendet e largëta që dikur do të duhej të mbështeteshin në satelit, ose infrastrukturë më të ngadaltë, po shohin me shpejtësi një rritje masive në kapacitetin lokal të kabllove. Megjithatë, vendimet rreth rrugëve kabllore dhe pjesëmarrësve duhet të merren gjithnjë e më shumë me lëshime ndaj pasojave të mundshme politike dhe rregullatore. Ndërsa shtrimi i fibrave tokësore shpesh mund të jetë një çështje politike, zakonisht ndodh që njerëzit dhe bizneset po kërkojnë më shumë prej saj nga përfaqësuesit e tyre lokalë. Megjithatë, me kabllot nënujore, marrëdhëniet ndërkombëtare mund të ndikojnë ku vendoset kabllo dhe cilat kompani janë të përfshira.

Dorina Kurtaj / SCAN

Material i përgatitur nga portali SCAN TV.
Ripublikimi mund të bëhet vetëm kundrejt citimit të autorësisë dhe burimit origjinal.